Miljoenenschikking ING
‘ING treft miljoenenschikking met OM in witwaszaken’. ‘Het is het hoogste schikkingsbedrag dat het OM ooit heeft bereikt.’ Zo luidde de voorpagina van het NRC op 4 september 2018.[1] Na de schikking van de Rabobank (van 774 miljoen euro) in een grootschalige witwaszaak in 2013, volgt ING op 4 september 2018 met een schikking met het OM voor een totaalbedrag van 775 miljoen euro. Het OM verwijt ING een jarenlange overtreding van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Uit het strafrechtelijk onderzoek dat het OM in 2016 startte onder de naam ‘Houston’ blijkt dat tussen 2010 en 2016 de bankrekeningen van klanten van de ING in Nederland gebruikt zijn bij het witwassen van een aanzienlijk bedrag van honderden miljoenen euro’s.
Vier witwaszaken
Het OM spreekt over vier witwaszaken. De eerste zaak betreft internationaal telecombedrijf VimpelCom dat via de haar bankrekeningen bij ING NL voor tientallen miljoenen dollars aan steekpenningen overboekte naar de onderneming van de dochter van de toenmalige president van Oezbekistan. De tweede zaak betreft een handelaar in dameslingerie die volgens het OM circa 150 miljoen euro witwaste via haar bankrekeningen bij ING NL. De vierde casus betreft 9 miljoen euro aan crimineel geld dat over de ING-bankrekeningen liep van een eenmanszaak dat handelt bouwmaterialen, terwijl er (voor dat bedrag) geen bouwmaterialen werden verkocht. De laatste zaak heeft betrekking op import van- en de handel in groenten en fruit uit Zuid-Amerika. Vermoedelijk een dekmantel voor het witwassen van een bedrag van meer dan 500.000 euro contant gestort op ING-bankrekeningen.[2] Al met al een fraaie lijst waar de grootste bank van Nederland zeker niet trots op mag zijn.
Breed falend beleid
De vier witwaszaken waarvoor ING heeft geschikt waren volgens het OM slechts een ‘topje van de ijsberg’ en ‘exemplarisch’ voor een breed falend beleid binnen de bank.[3] In een veel grotere omvang schoot ING als poortwachter voor financieel economische criminaliteit structureel tekort in het hanteren van voldoende controle op witwassen van klanten van de bank. De fraude-opsporingssoftware van de bank stond zo afgesteld dat het systeem stopte met monitoren zodra er meer dan drie witwassingalen per dag per risicocategorie doorkwamen. Verantwoordelijke managers en bestuurders bij de ING hoefden zich niet te verantwoorden waardoor de schikking veel kritiek opleverde.[4] Het was voor het OM onvoldoende duidelijk wie binnen ING eindverantwoordelijk was voor de controle op fraude. Dijsselbloem pleit voor Europees toezicht op witwasrisico’s in de bankensector. Nationale toezichthouders doen dat niet genoeg en sommige Europese landen kennen helemaal geen meldingen, wat hem verontrust.[5] Zeker geen slecht idee. Wellicht kan dan eindelijk een einde gemaakt worden aan een tijdperk van grote witwasschandalen bij Europese banken.
[1] https://www.nrc.nl/nieuws/2018/09/04/ing-treft-miljoenenschikking-met-om-in-witwaszaken-a1615189
[2] https://www.om.nl/@103953/ing-betaalt-775/
[3] Openbaar ministerie: ‘Onderzoek Houston. Het strafrechtelijk onderzoek naar ING Bank N.V. Feitenrelaas en beoordeling Openbaar Ministerie.’ Te vinden op: www.om.nl.
[4] https://fd.nl/ondernemen/1269460/financieel-directeur-ing-stapt-op-vanwege-witwaszaken
[5] https://executivefinance.nl/2018/09/dijsselbloem-de-controle-op-witwassen-is-gewoon-niet-op-orde/?vakmedianet-approve-cookies=1&_ga=2.268877233.1334435778.1536853880-2122795851.1536853880